หลายคนที่ทำงานด้านไอทีนั้นหลายคนได้ช่วยเหลือองค์กรในการป้องกันการถูกโจมตี เรียกค่าไถ่ข้อมูลอยู่หลากหลายวิธีการ ทั้งการติดตั้งแอนตี้ไวรัส (Antivirus) ทั้งการติดตั้งไฟร์วอลล (Firewall) และตั้งค่าอย่างละเอียดเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาแต่หลายครั้งก็ยังไม่เพียงพอ จนไม่รู้จะไปต่อยังไงดี จึงมีโมเดลหนึ่งในการเช็คลิสต์ระบบความปลอดภัย คือ Swiss cheese model หรือชีสที่เป็นรูๆที่หนูเจอรี่ชอบขโมยไปกินนั่นเอง มันเกี่ยวข้องกับความปลอดภัยยังไง ตามมมากันเลย

สายดำ VS สายขาว

การเดินทางของไวรัสคอมพิวเตอร์เดินทางมาหลากหลายตั้งแต่ยุคที่มีการเขียนโค้ดให้บอททำงานด้วยตัวเองได้ในหลายสิบปีก่อน

จนเกิดเป็นการทำงานของบอทตามจุดประสงค์ต่างๆขึ้นมาทั้งการหลอกลวงเอาบัญชีธนาคาร ขโมยบัตรเครดิต จนวิวัฒนาการมาเป็นการหลอกเอาเหรียญคริปโต ต้มตุ๋นเอาบัญชีโซเชี่ยลมีเดีย นั่นเป็นการทำงานของสายดำหรือแฮกเกอร์ แล้วพอมาดูสายสร้างป้อมปราการระบบ Cybersecurity ก็มีหลากหลายวิธีเช่นเดียวกัน

• อินเตอร์เน็ต Fiber optic ความเร็วสูงสุดเท่าไหร่
• วิธีเก็บข้อมูลไลน์ไม่ให้หาย เป็นปี ด้วยวิธีการใน 3 นาที ได้ผล 100%

ตั้งแต่การป้องกันด้านกายภาพ เช่น ไม่เสียบแฟลชไดร์ฟแปลกปลอม ไม่เปิด SMS จากคนที่ไม่รู้จัก เทรนพนักงานให้ป้องกันการถูกลอบโจมตีต่างๆ หรือการป้องกันทางระบบ เป็นต้นว่าการใช้ Firewall การจัดการกับจราจรข้อมูลในบริษัท การหาโปรแกรมแอนตี้ไวรัส หรือเลือกใช้โฮสต์อีเมลที่ปลอดภัยจากการคุกคาม หลากหลายวิธีการที่เลือกมาใช้ตามความชำนาญของทีมงานนั่นเอง แต่โมเดลในการป้องกันความปลอดภัยที่น่าสนใจอย่างหนึ่งคือชีสสวิสโมเดล หรือการเอาชีสแผ่นรูๆมาวางซ้อนๆกันจะช่วยรักษาความปลอดภัยได้ยังไงกันนะ?

โมเดลชีสสวิสต์ (Swiss Cheese model)

หลายคนคงคุ้นเคยกับชีสในประเทศเรา ทั้งชีสแบบยืด(Mozzarella Cheese)ที่เอามาใส่ในพิซซ่า และชีสแบบเหลว (Cheddar Cheese)

ที่เอามาใส่ในแฮมเบอร์เกอร์ อาจจะไม่คุ้นชินกับชีสรูที่เกิดจากฟองอากาศคาร์บอนไดออกไซค์ในก้อนชีส ที่หมักบ่มในแบคทีเรีย จนเมื่อครบเวลาที่กำหนด ชีสจะเป็นก้อนแข็งพอผ่าออกมาจะมีรูๆข้างใน ถ้าไม่เห็นภาพให้ลองนึกถึงหนูเจอรรี่ ที่ชอบขโมยชีสจากห้องครัวไปกิน จนเป็นที่มาของโมเดลชีสสวิสที่เอามาใช้เช็คลิสต์รักษาความปลอดภัยทางไซเบอร์ได้(ซะงั้น)

แผ่นชีสกับการป้องกันโดนโจมตี

โดยแนวคิดนี้มาจากโปรเฟสเซอร์ เจมส์ ที รีเซอน (Prof.James .T Reason) จากมหาวิทยาลัยแมนเซสเตอร์ ประเทศอังกฤษ

โดยที่แนวคิดนี้จะหั่นแผ่นชีสออกมาเป็นแผ่นๆ เพื่อแยกชิ้นส่วนออกมาว่าชิ้นไหนทำหน้าที่อะไร ยกตัวอย่างการเดินทางด้วยเครื่องบิน ด่านแรกที่เราจะเจอคือการตรวจโลหะทางเข้าเกท จากนั้นก็ตรวจของเหลว ตรวจบัตรโดยสารที่ตรงกับเจ้าตัว จากนั้นระบบการบินจะตรวจสอบความปลอดภัยของอุปกรณ์การบิน พนักงานทำงานตามระบบความปลอดภัย เป็นระดับคววามปลอดภัยทางการบิน เช่นเดียวกันกับระบบความปลอดภัยของไอที ก็จะแบ่งระดับชั้นตามความต้องการ ซึ่งในโมเดลดังกล่าวมีการประยุกต์ได้หลากหลายรูปแบบ แล้วทำไมต้องเรียงกันด้วยแผ่นชีส?

ทำไมต้องแยกชั้นด้วยแผ่นชีส

ด้วยการเกิดฟองคาร์บอนไดออกไซค์ของชีสนั้นเป็นการเกิดฟองแบบกระจัดกระจายไม่สม่ำเสมอ

เมื่อลองหั่นออกมาเป็นแผ่นบางๆ ชีสแต่ละแผ่นจะมีรูในตำแหน่งที่ต่างกันออกไป เมื่อเอามาจัดวางเรียงกันแล้วทำให้รูที่เป็นเหมือนช่องโหว่ของการทำงาน ไม่ตรงกันจนแผ่นสุดท้าย ซึ่งถ้าเปรียบเป็นการโจมตีเรียกค่าไถ่ทางไซเบอร์

ถ้าให้จุด (A) เป็นจุดคัดกรองทางกายภาพ เช่น ไม่เสียบแฟลชไดร์ฟเข้าเครื่อง แต่แฮกเกอร์ผ่านจุด (A) แต่เปลี่ยนไปเข้าทางอินเตอร์เน็ต เลยถูกไฟร์วอลล์คัดกรอง IP address ในจุด (B) ทำให้ถูกกำจัดออกจากระบบ ซึ่งก็ยังมีบางส่วนที่ผ่าน Firewall เข้ามาได้ถึงโปรแกรมแอนตี้ไวรัสในเครื่องตรวจจับไม่เจอในจุด (C) จึงเข้ามาถึงเครื่องคอมพิวเตอร์แล้ว แต่ไม่สามารถขออนุญาตระบบให้รันโปรแกรมได้ในโหมด Admin ในจุด (D) สิ่งที่เห็นได้ว่าโมเดลนี้จะแบ่งชั้นการทำงานอย่างชัดเจน ไม่สามารถใช้ รหัสเดียวกัน วิธีการเข้าแบบเดียวกัน เข้าไปสู่ระบบได้ เสมือนรูชีสที่มีช่องว่างไม่ตรงกัน เมื่อเอาทุกแผ่นมาวางเรียงซ้อนกันนั่นเอง

สรุป

ระบบรักษาความปลอดภัย หรือการจัดการในภาวะวิกฤติ (Crisis management) เป็นการลดความเสี่ยงจากการเกิดวิกฤติด้วยการแบ่งเป็นระดับชั้นของความปลอดภัย

ฉะนั้นถ้าหากในทุกระดับชั้นมีการนิยาม และแบ่งความสำคัญอย่างชัดเจน ดังเช่นระบบความปลอดภัยทางไซเบอร์นั่นเอง โดยที่นอกจากการเตรียมตัวในระบบดังกล่าวแล้ว การปรับปรุงระบบฐานข้อมูลบริษัทให้มีการตรวจสอบกันเองด้วย Zero trust architecture ก็จะช่วยให้ลดการเข้าถึงข้อมูลของพนักงานของคุณ หรือแม้กระทั่งการป้องกันการโจมตีของ Ransomware ก็ล้วนเริ่มใช้เทคโนโลยีดังกล่าวเข้ามาบริหารจัดการ โดยอยู่ในบริการที่ชื่อว่า Firewall as a Service