Network Protocol คือ ภาษาทางกลางในการสื่อสารที่แลกเปลี่ยนกันระหว่างอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ โดยลำดับ วิธีการ และ กลไกการตรวจสอบความผิดพลาด โดยที่ผ่านชุดคำสั่งรูปแบบเดียวกัน กระบวนการเดียวกัน โดยทั่วไปในชีวิตประจำวันแล้วโพรโตคอลเองเป็นสิ่งที่เราพบเจอในชีวิตประจำวันอยู่แล้วโดยถ้าหากจะมองว่าพื้นฐานของสิ่งนี้คืออะไร องค์ประกอบที่มันจำเป็นต้องมีคือมาตรฐาน ลำดับการทำงาน เวลา และวิธีการซึ่งการตรวจสอบความผิดพลาดของมัน เรามีโปรโตคอลที่ใช้กันในชีวิตประจำวันนั้นมีอยู่มากมาย ไม่ว่าจะเป็นเมื่อเราจะพูดคุยให้สุภาพมากขึ้น protocol ของการพูดคุยที่สุภาพอาจจะพูดลงท้ายด้วยหางเสียง เช่น ครับ ค่ะ ขอความกรุณา ยินดี หรือแม้กระทั่งการเขียนประโยคที่ภาษาจะประกอบด้วย ประธาน กริยา กรรม ซึ่งเมื่อรวมทั้งสามอย่างนี้แล้วในประโยคนั้นก็จะกลายเป็นโปรโตคอลของประโยคที่สมบูรณ์ ดังนั้นในชีวิตประจำวันนั้นเรามีการใช้รูปแบบที่มีมาตรฐานที่ใช้ร่วมกันอยู่มากมายในชีวิต

Network Protocol คือ มาตรฐาน กฏเกณฑ์ ที่ระบบคอมพิวเตอร์ใช้ร่วมกัน

Network Protocol คือ อะไร

โปรโตคอล โพรโตคอล ตามแต่ภาษาไทยจะเขียนเป็นทับศัพท์ มันเป็นภาษากลางในการสื่อสาร ในทางคอมพิวเตอร์ระหว่างอุปกรณ์สองชิ้นให้เข้าใจกัน เพราะคอมพิวเตอร์นั้นมีอุปกรณ์ มีทั้งโปรแกรมในการทำงาน จำเป็นต้องมีตัวกลางในการแลกเปลี่ยนข้อมูลกัน ในชีวิตประจำวันของเรามันจะพบเจอการสื่อสารระหว่างกัน เช่น เราพูดคุยกับเพื่อนในภาษาไทย ภาษาจึงเป็นตัวกลางในการสื่อสาร ดังนั้นต่อให้สื่อสารด้วยภาษาอังกฤษอย่างถูกต้องตามหลักไวยกรณ์ แต่ผู้สื่อสารอีกคนไม่สามารถฟังภาษาอังกฤษได้ มันก็ทำให้ภาษาอังกฤษที่เป็นโพรโตคอลนั้นล้มเหลวนั่นเอง 

จากที่ได้กล่าวไปในข้างต้นว่าโพรโตคอลนั่นเป็นเหมือนภาษากลางที่สื่อสารระหว่างกัน โดยการสื่อสารเป็นการส่งข้อมูล (data) ถ้าหากยกตัวอย่างการสื่อสารระหว่างจอภาพ กับ ซีพียู ไม่สามารถสื่อสารกันได้โดยตรง จึงจำเป็นต้องมีตัวกลางในการแปลงสิ่งที่คีย์บอร์ดสื่อสารผ่านสาย USB แล้วถูกแปลงเป็นสัญญาณดิจิตอล ที่เป็นภาษาพื้นฐานที่รับรู้ร่วมกัน โดยการสื่อสารหลักๆของ Network protocol แบ่งเป็น 3 รูปแบบ

รูปแบบการสื่อสาร

การสื่อสารกันนั้นเกิดขึ้นระหว่างอุปกรณ์ อย่างน้อย 3 ชนิด โดยวิธีการสื่อสารนั้นแบ่งเป็น

• Simplex การสื่อสารฝั่งเดียว

  การสื่อสารชนิดนี้เป็นการที่สื่อสารไปฝั่งเดียวโดยไม่ต้องตอบกลับ เป็นสิ่งที่ถูกใช้งานในช่วงแรกๆของการสื่อสาร โดยเป็นการสื่อสารไปยังฝั่งเดียวและอีกฝั่งของผู้รับสารไม่มีการตอบรับได้  ยกตัวอย่างการถ่ายทอดสดโทรทัศน์ การกระจายภาพเสียงไปยังเครื่องทีวีอ ซึ่งผู้ดูทีวีเองไม่สามารถตอบสนองกับสิ่งที่ถ่ายทอดได้

• Half duplex การสื่อสารทีละฝั่ง

  การสื่อสารรูปแบบนี้เป็นการที่สามารถสื่อสารทั้งสองฝั่งได้ แต่สื่อสารทีละฝั่ง เป็นยุคต่อมาของการสื่อสารซึ่งเป็นการสลับฝั่งการรับสาร และตอบกลับ ไม่สามารถตอบรับไปกลับได้อย่างทันที ในการส่งสารแบบสลับนี้นิยมใช้กับการสื่อสารที่จำกัด Bandwidth จำกัดอย่างในการส่งคลื่นวิทยุนั่นเอง
  

• Duplex การสื่อสารสองทาง

  การสื่อสารชนิดนี้เป็นการสื่อสารตอบโต้ได้ระหว่างกันที่มีให้เห็นได้ในชีวิตประจำวัน อย่างเช่น การถามตอบกับคนข้าง ในทางคอมพิวเตอร์การใช้งานประเภทนี้จะเห็นได้จากการคุยโทรศัพท์ การแชทกัน หรือ การดูไลฟ์ในโซเชี่ยลมีเดียที่ผู้ขมสามารถแสดงความคิดเห็นได้แบบเรียลทาม โดยเบื้องหลังการทำงานแบบนี้จำเป็นต้องมีการส่งสัญญาณที่เร็วและแรงพอ มีช่องสัญญาณการรับส่งที่มากเพียงพอที่จะสามารถทำให้ข้อมูลสองชนิดทำงานส่งไปกลับระหว่างกันได้
  

  

หลักการทำงาน

อย่างที่ได้กล่าวไปข้างต้นว่าโพรโตคอลเป็นภาษากลางในการสื่อสารระหว่างอุปกรณ์ 2 ชนิดที่อาจจะเหมือนหรือต่างกันก็ได้ โดยใช้ภาษาสากลรูปแบบเดียวกัน มีกฏเกณฑ์ร่วมกัน โดยองค์ประกอบของการทำงานของระบบนี้จะแบ่งเป็นลำดับขั้นที่ชื่อว่า OSI model หรือ The Open System Interconnection ซึ่งเป็นการอธิบายสิ่งที่อุปกรณ์คอมพิวเตอร์นั้นสามารถคุยไปมาระหว่างกัน โดยการจัดลำดับชั้นของการสื่อสารนั้นจะถูกแบ่งเป็น 7 ชั้นตามลำดับความซับซ้อนของการใช้งาน

• ขั้นที่ 1 Physical layer
  

  ขั้นนี้เป็นส่วนที่ทำในส่วนของการรับส่งข้อมูลดิบ โดยเป็นระดับที่สามารถเห็นและจับต้องได้ตัวอย่างของการสื่อสารในระดับนี้ เช่น สายไฟ สายเคเบิลที่เชื่อมต่อ เป็นต้น

• ขั้นที่ 2 Data layer
  

  ขั้นนี้เป็นกระบวนการส่งข้อมูลดิบคล้ายกับในชั้นแรก สิ่งที่แตกต่างเพิ่มเติมจากการชั้นแรกคือส่งข้อมูลที่ไม่ผิดพลาดตัวอย่างเช่น การส่งสัญญาณอินเตอร์เน็ตผ่านสาย LAN โดยการส่งข้อมูลผ่านสัญญาณไฟฟ้า

• ขั้นที่ 3 Network layer
  

  ขั้นนี้เป็นการส่งข้อมูลระหว่าง Router และคอมพิวเตอร์ในเครือข่าย จะถูกกำหนดด้วย Address Resolution Protocol หรือ ARP เป็นตัวกลางในการกำหนดเลขที่ Internet protocol address ที่ทำหน้าที่กำหนดตัวตนของคนใช้อินเตอร์เน็ตให้ระบุตัวตนไม่ซ้ำกัน
  
  

• ขั้นที่ 4 Transport layer
  

  ขั้นนี้เป็นลำดับของการรับส่งข้อมูลโดยเฉพาะ ถ้าหากเป็นการรับส่งระหว่าง Switch hub และ คอมพิวเตอร์ในเครือข่าย จะเรียกว่า Transmission Control Protocol หรือ TCP

• ขั้นที่ 5 Session layer
  

  ขั้นนี้เป็นการจัดการข้อมูลการสื่อสาร โดยหน้าที่หลักเป็นการจัดการส่งข้อมูลออกไปทั้งไปและกลับ โดยจะตรวจสอบว่าถูกส่งหรือยัง ถ้าหากขาดการเชื่อมต่อจะมีระยะเวลาที่เชื่อมต่อใหม่

• ขั้นที่ 6 Presentation layer
  

  ขั้นนี้เป็นขั้นที่ทำงานอยู่ระหว่างการแปลข้อมูลเพื่อให้โปรแกรมทำงาน การเข้ารหัสข้อมูล การบีบอัดข้อมูล โดยขั้นตอนนี้ไม่มีความซับซ้อน เพราะทำงานแค่ระดับไวยากรณ์ ถ้าหากคำสั่งถูกต้องก็ทำงานได้

• ขั้นที่ 7 Application layer
  

  ขั้นนี้เป็นลำดับที่ซับซ้อนที่สุด โดยเป็นการสั่งการในภาษาขั้นสูงที่เราใช้กัน เช่น การเข้าถึงไฟล์ การค้นหาบนเว็บไซต์ จะใช้โพรโตคอล HTTP โดยผ่านโปรแกรม Safari , Firefox , Edge และอื่นๆ นอกจากนี้จะมีการดึงข้อมูลในส่วน Presentation เข้ามาเป็นส่วนประกอบด้วย